چرا موتور خودرو جوش می آورد

چرا موتور خودرو جوش می آورد؟

حتما این روزها که در اتوبان و در ترافیک رانندگی می‌کنید، خودروهایی را دیده اید که در کنار خیابان متوقف شده‌اند و راننده در حال ریختن آب درون رادیاتور خودرو است. جوش آوردن خطراتی مثل سوختگی راننده، همچنین هزینه‌های کلان تعمیر خودرو را به دنبال خواهد داشت.

راننده هر خودرو باید اطلاعات فنی اولیه ای درباره اتومبیل داشته باشد و به روش های رفع عیب های متداول خودرو آگاه باشد…
در غیر این صورت، بروز هرعیب جزیی می تواند برنامه های کار و زندگی او را با تاخیر مواجه کند. این آگاهی باعث می شود ایمنی خودرو افزایش یابد؛ اتومبیل بیشتر عمر کند و بهتر شما را به مقصد برساند. همه رانندگان خودرو با اصطلاح «جوش آوردن خودرو» آشنا هستند.

در این نوشته، می کوشیم اطلاعات لازم پیرامون دلایل جوش آوردن خودرو، راهکارهای پیشگیرانه و اقدامات ایمنی لازم در موقع اضطرار را در اختیارتان قرار دهم.

سیستم ۹۸% خودروهای دنیا به وسیله آب خنک می‌شود و اصلی‌ترین رکن خودرو سیستم آب‌رسانی آن در موتور است‎. همان‌طور که انسان‌ها بدون آب خواهند مرد خودرو نیز به همین شکل است. در کشور ما معمولا اکثر اتومبیل‌هایی که با این مشکل مواجه می‌شوند پژو ۲۰۶ و پراید هستند. این دو خودرو با توجه به عدم برخورداری از موتورهای قدرتمند، به راحتی با این مشکل مواجه می‌شوند. در اینجا سعی داریم تا شما را با مواردی که بیشتر باعث جوش آوردن خودرو می‌شود آشنا کرده و سپس جهت رفع مشکلات ناشی از آن، راه حل‌هایی را در اختیار شما قرار دهیم. با چرخان باشید.

۱- بیشتر اوقات در صورت روشن نمودن کولر این اتفاق می‌افتد که علت آن هم نبود رادیاتور دولول یا دو دهنه است. (چرخش آب در دو محور) راه حل: همان‌طور که گفته شد معمولا موتور پراید و ۲۰۶ بسیار قوی نیست و در زمان استفاده از کولر فشار به خودرو وارد می‌شود، مخصوصا در سر بالایی‌ها تا جایی که امکان دارد از دنده سبک استفاده شود و دور موتور از ۳ هزار بالاتر نرود؛ در سر پایینی‌ها سریع دنده را از سنگین به سبک تغییر دهید، شاید برای شما سوال پیش بیاید که چرا دنده را خلاص نکنیم؟ خب چون در صورت استفاده از خودرو در حالت خلاص، آب در موتور نچرخیده و معمولا ساکن می‌ماند؛ بنابراین در صورت استفاده از دنده سبک، هم دور موتور پایین می آید و هم آب به سرعت در رادیاتور می‌چرخد و نتیجه این اتفاقات پایین آمدن آمپر آب خودروی شماست.

۲- هواگیری رادیاتور (در هر خودرویی نوع هواگیری فرق می‌کند) توجه داشته باشید با هر بار باز کردن درب رادیاتور، (منبع آب آن و یا منبع بغل رادیاتور) درون رادیاتور شما هوا رفته و باید آن را هواگیری کنید. تنها در صورتی پس از باز کردن درب رادیاتور خودرو نیازی به هواگیری ندارد که ماشین شما ۱۰۰ درصد خنک باشد؛ یعنی حتی المقدور ۸ تا ۹ ساعت ماشین خاموش باشد که در این صورت می‌توانید آب رادیاتور را چک کنید و نیازی به هواگیری هم نخواهید داشت.

۳- دور فن خودرو به دو صورت کار می‌کند: دور کند و دور تند. معمولا در زمان استفاده از کولر، از دور تند فن استفاده می‌شود که این رخداد از طریق فشنگی به رله فن‌ها دستور داده می‌شود. فن خودرو را نگاه کنید. معمولا آمپر آب در ۷۵ درجه فن‌ها را به کار می‌اندازد (معمولا حالت وسط آمپر آب). شما می‌توانید با زدن کلید کولر یا AC از سالم بودن دور تند فن خود نیز مطمئن شوید.

۴- تغییر فشنگی (خراب شدن فشنگی باعث از کار افتادن و درست کار نکردن فن‌ها می‌شود) فشنگی در خودرو وظیفه مهمی را بر عهده دارد که شامل تعیین کردن درجه آب و دستور دادن به کامپیوتر خودرو و رله فن‌ها برای تعیین دور کند و دور تند فن است؛ بنابراین خراب شدن فشنگی، می‌تواند به راحتی باعث جوش آوردن خودروی شما شود. پس چک کردن این موضوع را به یک تعمیرکار بسپارید.

۵- خرابی ترموستات خودرو : ترموستات هم نقش موثری در جوش نیاوردن خودرو دارد. این وسیله کاملا مکانیکی و بدون دخالت برق کار می‌کند. آب خودرو قبل از اینکه به رادیاتور برود پشت ترموستات می‌ایستد تا درجه آن به ۷۵ یا ۹۰ درجه برسد، سپس ترموستات عمل کرده و راه را برای آب به سمت رادیاتور هموار می‌سازد؛ اما چه گونه می‌توان از صحت عملکرد این قطعه اطمینان حاصل کرد؟ نحوه تست ترموستات: اگر خودرو شما روشن است و آمپر هم بالا آمده است با یک راه حل کاملا ساده می‌توان فهمید که ترموستات سالم هست یا خیر. دست خود را با احتیاط به رادیاتور نزدیک کرده و آن را لمس نمایید. اگر رادیاتور داغ بود، پس ترموستات سالم است و عمل می‌کند، در غیر این صورت ترموستات خراب بوده و نیاز به تعویض دارد.

۶- درب رادیاتور: درب رادیاتور به‌خصوص در خودرو پراید به مرور زمان خراب می‌شود و باید سعی در تعویض آن داشت. دانستن این موضوع مفید است که اگر به مقداری کم هوا از رادیاتور خارج شود خودروی شما به‌راحتی جوش می‌آورد.

۷- منبع انبساط (در پراید): شاید برخی از افراد از عملکرد منبع انبساط اطلاعی نداشته و وجود آن را خیلی مهم ندانند؛ اما این قسمت به اندازه دیگر قسمت‌های خودروی شما مهم بوده و نقش به‌سزایی در کمک رسانی به رادیاتور دارد، عدم وجود این منبع در فشارهای بالا امکان انفجار رادیاتور را فراهم می‌سازد. در هنگام بررسی در پوش این قسمت را نیز به درستی چک نمایید.

به طور کلی، گرفتن بار زیاد از موتور خودرو به هر طریق (مثلا به خاطر ترافیک سنگین، حرکت در سربالایی، روشن کردن کولر خودرو، اضافه بار خودرو و امثال آن) موجب افزایش دمای موتور و جوش آمدن خودرو می شود. رایج ترین علل و راه حل های جوش آوردن خودرو عبارتند از:

▪ پایین بودن سطح آب رادیاتور: سطح آب رادیاتور باید حداقل هفته ای یک بار بازدید شود. البته در سیستم خنک کننده خودرویی که مداربسته و تحت فشار است، باید با توجه به مندرجات کتابچه راهنمای خودرو عمل شود و در صورت نیاز به اضافه کردن آب، حداقل نیم ساعت صبر کرد تا آب رادیاتور خنک شود.

▪ کثیف بودن مدار رادیاتور: وجود املاح در آب معمولی و همچنین حرارت بالا سبب ایجاد رسوب در مدار رادیاتور می شود و این رسوبات باعث اختلال در گردش آب خواهد شد. در این راستا سازندگان خودرو اغلب توصیه می کنند که در سیستم خنک کننده از مواد افزودنی ضدزنگ رادیاتور استفاده شود. ضدیخ خاصیت ضدزنگ نیز دارد که ریختن آن در رادیاتور در تمام طول سال کاری مفید و مقرون به صرفه خواهد بود. البته بهتر است هر ۲ سال یکبار مدار داخلی رادیاتور شست وشو شود.

▪ کثیف بودن شبکه رادیاتور و گرفتگی شیارهای آن: بر اثر عبور هوا در سرعت بالا به مرور زمان شبکه های رادیاتور از برگ، حشرات مرده و کاغذ پوشانده شده و باعث اختلال در گردش هوا در شبکه ها می شود و در نتیجه می تواند افزایش دما را به همراه داشته باشد. بنابراین توصیه می شود شبکه ها حداقل سالی یک بار با مایع حلال روغن و آب کاملا شست وشو داده و تمیز شوند و باید از تراشیدن با اجسام تیز یا برس سیمی خودداری کرد.

▪ پارگی تسمه دینام یا تنظیم نبودن آن: کارکرد صحیح سیستم خنک کننده بستگی به تسمه پروانه یا واترپمپ دارد که وظیفه اصلی آن، گردش آب در موتور است. اگر تسمه شل بوده و روغنی یا صدمه دیده باشد، آب با سرعت لازم در شبکه خنک کننده نخواهد چرخید و در نتیجه موتور داغ می کند.

▪ خرابی پمپ آب: اگر مشاهده کردید که موتور خودرو آب کم می کند، فورا پمپ آب یا واتر پمپ را بررسی کنید. در صورت مشاهده نشتی زیر پمپ آب، به احتمال قوی کاسه نمد داخل پمپ خراب است که در خودروهای جدید قابل تعمیر نیست و باید پمپ آب کامل تعویض شود.

▪ معیوب بودن ترموستات: وظیفه ترموستات در موتور خودرو این است که وقتی موتور سرد است مسیر جریان آب را به رادیاتور موقتی مسدود می کند. هر ترموستات در درجه حرارت معینی باز می شود که این عدد روی آن حک شده و در بازار در ۲ نوع ۷۴ و ۸۲ درجه موجود است. اگر این نقطه به وظیفه خود به خوبی عمل نکند باعث افزایش دمای موتور می شود که در این حالت باید ترموستات را تعویض کرد.

▪ نشتی رادیاتور: برخی اوقات، افزایش رسوب در رادیاتور باعث خوردگی آن می شود و آب نشت می کند، در نتیجه، سطح مایع خنک کننده کاهش می یابد و با افزایش دمای آب مواجه می شویم. در این حالت، می توان با اضافه کردن نوعی ماده درزگیر به آب رادیاتور به طور موقت از نشتی آن جلوگیری کرد. زردچوبه نیز نوعی ماده درزگیر است که به میزان ۷۵ گرم می توان از آن استفاده کرد.

▪ سایر موارد: از دلایل دیگری که در جوش آوردن خودرو نقش دارند، می توان به نامیزانی دلکو، نامیزانی باد لاستیک، بار زیاد، استفاده طولانی از دنده های سنگین، سربالایی زیاد، نامیزانی سوپاپ ها، خرابی در رادیاتور، سفت بودن یا کار نکردن سوپاپ ها، سفت بودن چرخ ها، وزش باد مخالف، گیر کردن ترمز یکی از سیلندرهای چرخ، کثیفی بدنه موتور و ممانعت از تبادل حرارتی خوب، تنظیم نبودن سیستم جرقه و عمل نکردن فن اشاره کرد.

● توصیه های ایمنی
در صورت جوش آوردن آب رادیاتور، قبل از سرد شدن، مبادرت به باز کردن در رادیاتور نکنید؛ چون به دلیل وجود بخار تحت فشار با دمای بسیار بالا امکان دارد که در اثر پاشیده شدن آب داغ، آسیب جدی به دست و صورت وارد شود و سوختگی شدیدی به وقوع بپیوندد.
پس از جوش آوردن خودرو باید سریعا آن را متوقف کرده و خودرو را بدون خاموش کردن بگذارید چند لحظه ای در حالت درجا کار کند. در این راستا اولین اقدام پس از متوقف کردن خودرو، ریختن آب روی بدنه رادیاتور، برای کاهش دمای آن است. البته باید توجه کرد که آب باید روی بدنه رادیاتور ریخته شود، نه روی موتور!!! زیرا ریختن آب روی موتور ممکن است موجب ترک خوردگی بدنه آن شود. پس از خنک کردن بدنه رادیاتور، لازم است حدود ۲۰۰ متر خودرو را حرکت داد تا برخورد جریان هوا با رادیاتور خیس موجب کاهش سریع تر دمای آن شود.
پس از آن باید در رادیاتور را با دستمال نیم دور چرخاند تا در صورت وجود بخار داخل آن، به تدریج تخلیه شود. پس از آن می توان در رادیاتور را کامل باز کرده و در صورت نیاز آب رادیاتور را اضافه کرد.

در کل همان‌طور که در رانندگی بیشتر توجه‌مان به آمپر بنزین است، باید به همان میزان نیز به آمپر آب توجه نمود. به یاد داشته باشیم که در صورت تغییر غیر عادی آن، سریعا در حل مشکل بکوشیم. عدم بررسی و پیگیری این موضوع می‌تواند خسارت زیادی را به شما تحمیل نمایید.