دنیای خودرو | مرجع اطلاعات تخصصی خودروها دنیای خودرو | مرجع اطلاعات تخصصی خودروها ، مقایسه خودروها، دیکار، اطلاعات خرید و فروش خودرو، راهنمای استفاده از خودرو، بازار خودرو، همه چیز درباره خودرو
دنیای خودرو : اطلاعات جامع تعویض روغن خودرو
چه عواملی در زمان مناسب تعویض روغن دخیل هستند؟ چه نوع روغنی برای موتور خودروی شما مناسب است؟ وظایف روغن موتور چیست؟ گرانروی چیست؟ در ادامه با ما باشید تا به پاسخ همه سوالهایتان در مورد روغن برسید و به اطلاعات جامع تعویض روغن خودرو دست یابید!
وظایف روغن موتور:
- کاهش اصطکاک قطعات متحرک موتور
- کاهش سایش قطعات موتور
- خنک نمودن قطعات داخلی موتور
- تمیز نگهداشتن قطعات داخل موتور از دوده و ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و رسوبات بین قطعات
- آب‌بندی کامل بین سیلندر و پیستون
- محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی
- کارکرد بهینه قطعات متحرک موتور در دماهای مختلف
دلایل تعویض روغن موتور چیست؟
اطلاعات جامع تعویض روغن خودرو : همان‌طور که با گردش خون در بدن و انجام عملیات خون‌رسانی در بدن، خون آلوه میشود، روغن موتور هم با گردش در موتور، با مواد مختلفی که در عملیات احتراق تولید میشود ، آلوده شده و لذا مواد افزودنی روغن موتور به نوعی مصرف، اکسید و تجزیه میشود. در این بین با انجام عمل پاک‌کنندگی، معلق‌سازی و جذب سایر مواد، رنگ طبیعی روغن موتور تغییر و به نوعی تیره میشود و بایستی متناسب با کارکرد اعلام شده روغن موتور توسط شرکت سازنده آن‌را تعویض نمود. در شهرهایی که حجم ترافیک در آنها بالاست توصیه شده است در کیلومتر کمتری از کارکرد توصیه شده، روغن موتور را تعویض نمود.
آیا سیاه شدن روغن موتور نشان‌دهنده زمان مناسب تعویض روغن است؟
عوامل موثر در مدت زمان کارکرد و تعویض روغن موتور:
- شرایط کاری موتور: مانند رانندگی با سرعت بالا، رانندگی با بار بیش از حد استاندارد در جاده‌هایی با شیب زیاد، در جا کارکردن زیاد موتور در ترافیک‌های سنگین، رانندگی با سرعت بالا در هوای سرد قبل از گرم شدن روغن موتور، خاموش روشن نمودن موتور به دفعات زیاد در هوای سرد و رانندگی در جاده‌های خاکی و گرد و غبار به مدت طولانی سبب میشود که روغن موتور زودتر از موعد تعیین‌شده تعویض گردد.
- کیفیت احتراق موتور: فرایندهایی از قبیل روغن‌سوزی در موتور و وارد شدن دوده زیادتر به موتور سبب خرابی روغن موتور میشود لذا روغن موتور زودتر بایستی تعویض شود.
- کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
- کیفیت فیلترهای هوا و روغن و تعویض به‌موقع آنها
نوع و کیفیت سوخت مصرفی چه تاثیری در تعویض روغن دارد؟
آیا نوع روغن در مدت زمان تعویض آن موثر می‌باشد؟
انتخاب روغن مناسب، تضمین‌کننده عمر طولانی و راندمان بالای موتور:
اطلاعات جامع تعویض روغن خودرو : برای انتخاب یک روغن موتور خوب، عوامل و پارامترهای مختلفی باید مدنظر قرار گیرد. یک روغن موتور مرغوب دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار پایین بوده و توانایی روان‌کاری بخش‌های مختلف و قطعات متحرک موتور را داراست. ضمنا روغن موتور علاوه بر سازگاری با ترکیبات پلیمری موجود باید دارای اثرات بازدارندگی خوبی در مقابل زنگ زدگی، خوردگی، اکسیداسیون و سایش باشد.
پایه گرانروی روغن:
اطلاعات جامع تعویض روغن خودرو : ویسکوزیته یا گرانروی، مقاوت سیال در مقابل جاری شدن است. به عبارت دیگر میزان مقاومت مولکول‌های یک سیال در برابر فشار جاری شدن، به ویسکوزیته معروف است.
از لحاظ گرانروی، روغن به دو بخش تقسیم میشود:
- روغن‌های تک‌درجه‌ای (Mono Grade)
- روغن‌های چنددرجه‌ای یا چهار فصل (Multi Grade)
امروزه استفاده از روغن‌های تک‌درجه‌ای مانند ۳۰ یا ۴۰، در موتورها توصیه نمی‌شود و روغن‌های چنددرجه‌ای (چهار فصل)، کاربرد بیشتری دارند. این روغن‌ها مطابق طبقه بندی SAE (انجمن مهندسی خودرو)، به صورت زیر تعریف می‌شوند:
۲۰W50 , 10 W 40 : عدد قبل از W نشان‌دهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین بوده و هرچه این عدد کمتر باشد، قابلیت استفاده در دمای پایین‌تر را دارا است. عدد بعد از W، نشان‌دهنده گرانروی در دمای بالا بوده و هرچه این عدد بزرگتر باشد، روغن در دمای بالاتر چسنده‌تر و سفت‌تر خواهد بود.
مهم‌ترین و با اهمیت‌ترین خاصیت روغن، حضور آن ازلحظه استارت تا خاموش شدن موتور به صورت بی‌وقفه است؛ به نحوی که با تمامی قطعات متحرک و ثابت در تماس باشد، لذا ویسکوزیته روغن بایستی به‌گونه‌ای انتخاب شود که بهترین حالت روان‌کاری را در کمترین زمان ممکن سازد. ضمن این‌که خودرو در حالت سرد به راحتی استارت خورده و بدین ترتیب عمر باتری و استارت طولانی‌تر شود.
مشخصات کیفی روغن:
اطلاعات جامع تعویض روغن خودرو : انستیتو نفتی آمریکا API برای طبقه‌بندی روغن‌ها برچسب کیفیت و فناوری ساخت آنها، کدبندی خاصی ابداع نموده است:
- حرف اول: معرف نوع موتور محل مصرف (حرف C برای خودروهای دیزلی و حرف S برای برای خودروهای بنزینی)
- حرف دوم: نشان‌دهنده سطح کیفیت روغن خواهد بود. به این مفهوم که حرف A پایین‌ترین سطح کارایی را نشان می‌دهد و با بالا رفتن حروف؛ سطح کارایی نیز افزایش خواهد یافت. مانند SG , SJ , SL , SM ,… سطوح کارایی بالاتر، نشان از میزان افزودنی‌های بیشتر در روغن بوده و در تست آزمایشگاهی و عملکردی، شرایط حادتری را تحمل می‌کنند. افزودنی‌های مختلف، مقاومت روغن را برای شرایط سخت حرارتی و فشار زیاد موتور بهینه می‌کنند.
روغن‌های توصیه شده توسط شرکتهای سازنده خودرو دارای خواص لازم بوده و نبایستی افزودنی‌های متفرقه موجود در بازار را به آن اضافه نمود، زیرا موجب اختلال در عملکرد و خواصی که از ابتدا در روغن وجود دارد می‌شوند.
نکات بسیار مهم در تعویض روغن موتور:
- سیاه نشدن روغن در حین کارکرد نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه به این معناست که روغن قابلیت جذب ذرات اسیدی و ناخالصی را نداشته است.
- از ترکیب چند روغن با یکدیگر و مصرف هم‌زمان آنها در موتور خودداری نمایید.
- روغن موتورها با سطح کیفیت (API) پایین‌تر به هیچ وجه نباید برای موتورهای با تکنولوژی بالاتر استفاده شود.
- برای استفاده از روغن‌های با سطح کیفیت (API) بالاتر نیز برای خودروهای قدیمی بایستی احتیاط کرد و به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنیم.
- توصیه اغلب سازندگان خودرو در مورد زمان و کیلومتر تعویض روغن موتور در خودروهای بنزینی با تکنولوژی روز دنیا هر ۱۲۰۰۰کیلومتر یا هر ۱ سال یک‌بار می‌باشد. البته شرایط ذکر شده در مورد کارکرد خودرو در حالت ایده آل می‌باشد!
- توجه کنید که زمان تعویض روغن موتور به مسافت طی شده خودرو و مدت زمان ماندن روغن در داخل کار‌تل موتور بستگی دارد زیرا تغییرات خواص روغن موتور هم بستگی به مقدار کارکرد موتور دارد و هم بستگی به مدت زمانی که روغن در موتور بوده است. موارد استثنایی مثلا استارت زدن زیاد در هوای سرد یا حرکت زیاد در مسیرهای پر ترافیک، مدت زمان تعویض روغن موتور و فیلتر روغن را جلو می‌اندازد.
- توصیه شرکتهای نفتی در مورد زمان تعویض روغن جهت محافظت بیشتر موتور خودرو ۳ تا ۶ ماه، بدون هیچ کارکردی و حداکثر ۶۵۰۰ کیلومتر درهر شرایط کارکرد می‌باشد.
- از روغن‌های موتور استاندارد خودرور خود استفاده کنید.
- بهتر است هر وقت که روغن موتور را عوض می‌کنید فیلتر روغن را هم تعویض کنید.
- روغن موتور نباید از علامت‌های روی گیج (گژ) بالاتر و یا پایین‌تر باشد. زیادی روغن موتور باعث افزایش مصرف بنزین شده و علاوه بر تشکیل لایه رسوب کربنی به شمع‌های موتور آسیب می‌زند.
- در شرایط کارکرد سخت، مثل طی مسافت‌های کوتاه، در جا کار کردن زیاد، ترافیک و یا حرکت در محیط‌های با گرد و غبار زیاد، شرایط آب و هوایی نامناسب (مناطق سرد سیر یا مناطق گرم سیر)، روغن موتور را زودتر و در هر ۵۰۰۰ کیلومتر تعویض نمایید.
- افزایش کیلومتر تعویض موجب افزایش صدمات ناشی از تجمع رسوبات به صورت لجن به موتور خودرو و کاهش کارایی و آلودگی بیشتر محیط زیست می‌گردد.
- می‌توان قبل از تعویض روغن با آزمایش کیفی زمان تعویض را مشخص نمود ولی سنجش کیفیت و میزان نا‌خالصی‌های روغن دارای هزینه بالایی است. سنجش یک نمونه معمولی روغن ۱۲ الی ۲۰ دلار هزینه در بر دارد که تقریبا «معادل هزینه تعویض روغن می‌باشد در حالی که تعویض روغن به ازای هر ۶۵۰۰ کیلومتر بدون هیچ‌گونه نگرانی می‌تواند از نظر هزینه به صرف باشد.
- جهت تخلیه روغن موتور استفاده از دستگاه‌های مکش روغن از بالا توصیه نمی‌شود. به دلیل تجمع رسوبات، لجن‌ها و سایر آلاینده‌ها در کف کار‌تل، بهتر است که تخلیه روغن موتور از محل پیچ زیر کار‌تل باشد.
- توصیه میشود جز در موراد لزوم اقدام به شستشوی موتور خودرو نمایید. اگر قرار شد به هر دلیلی موتور شویی انجام دهید اولا نکته های مهم موتروشویی خودرو را مد نظر قرار دهید. ثانیا به شدت مراقب باشید چون در هنگام شستشوی موتور خودرو مقداری روغن و چربی شسته شده و به زمین می‌ریزد که شدیدا باعث آلودگی محیط زیست می‌گردد!
- روغن سوخته، روغن ترمز، ضد یخ، و باتری خراب برای محیط زیست به شدت زیان آور است لذا از دور ریختن آنها در محیط زیست خودداری نموده و یا آنها را به عنوان زباله‌های زیان آور تحویل مامورین بازیافت دهید.
