سیستم کنترل پایداری چگونه کار میکند
یکی از مهمترین بخش های خودرو های جدید، قسمت ایمنی خودرو و سرنشینان است. شرکت های مختلف خودروسازی توانسته اند سیستم های امنیتی فراوانی را برای ماشین های جدید فراهم کنند. این سیستم های ایمنی هم روز به روز از نظر کیفی و کمی در حال پیشرفت هستند. این سیستم ها راحتی و ایمنی را به طور چشمگیری افزایش می دهند. سیستم ESP یا همان کنترل پایداری هم یکی از این بخش های ایمنی خودرو هاست که در خودروهای تولید و مونتاژ داخل مانند جک S5 و لیفان ۸۲۰ نصب شده است. سیستم کنترل پایداری ESP همانطور که از اسمش پیداست به منظور بالابردن پایداری خودرو فراهم آمده است.
سیستم ESP چیست
در بعضی از جاده ها با حتی خیابان های پر پیچ و خم، زمانی که کنترل خودرو به هر دلیلی مانند خیس شدن سطح خیابان یا سرعت بالا از دست میرود، کنترل ماشین از دست راننده برای چند ثانیه ای خارح می شود. در بعضی از موارد این ناپایداری خیلی شدت ندارد و دوباره به حالت عادی برمیگردد اما مواردی هم هست که شدت ناپایداری زیاد است و می تواند بسیار خطرساز باشد. به همین منظور مهندسان شرکت های خودرو سازی بزرگ برای رفع این خطر، سیستمی را طراحی کرده اند به نام سیستم ESP . این سیستم در مواقعی که کنترل خودرو از دست راننده خارج می شود با به دست گرفتن کنترل فرمان خودرو یا حتی کاهش قدرت انتقالی از پیشرانه به چرخ ها از خطرات و تصادفات احتمالی جلوگیری می کند. سیستم ESP نخست بر روی خودرو های سری ۷ ب ام و و بنز S کلاس طراحی و ساخته شد. سیستم کنترل پایداری توسط شرکت بوش طراحی و راه اندازی گردید.
شرکت های خودرو سازی مختلف برای این سیستم نام های جداگانه ای انتخاب می کنند مثلا فورد نام Advance Trac را برای این سیستم برگزیده است. اما جدا از این نامگذاری های مختلف، شکل کلی عملکردی این سیستم یکسان است و از سنسورهای بسیار پیشرفته ای برخوردارند. زمانی که سرعت خودرو از حدی بالاتر برود به اصطلاح ماشین دچار کم فرمانی می شود. این پدیده کم فرمانی زمانی رخ می دهد که خودرو تمایل به حرکت مستقیم بیشتری نسبت به دور زدن دارد. بیش فرمانی هم درست در تضاد کم فرمانیست و در این حالت خودرو بیشتر تمایل به دور زدن دارد تا حرکت مستقیم و رو به جلو.
عملکرد سیستم ESP
این سیستم متکی به خودش نیست و از وسایل دیگری هم برای کنترل پایداری خودرو استفاده می کن. نمونه ای از این سیستم های دیگر مورد استفاده، سیستم ترمز ABS اشاره کرد. سنسور مورد استفاده در خودرو برای سیستم کنترل پایداری دقیقا در مرکز خودرو واقع شده است. برای متوجه شدن عملکرد ESP ابتدا با اصطلاح yaw آشنا شوید. yaw به معنای کنترل حرکات چرخشی حول محور قائم می باشد. از این واژه بیشتر در صنایع دریانوردی استفاده می شود.
اگر سنسور جایگذاری شده در وسط خودرو این انحرافات حول محور قائم یا z را حس کند در کسری از ثانیه به کامپیوتر خودرو اطلاع می دهد و در این لحظه سیستم ESP عمل می کند. اولین قدم ESP در کنترل این است که لنت ترمز تمامی چرخ ها را در دست می گیرد و در ادامه میزان گاز ورودی را کنترل می نماید تا سرعت پایین بیاید. در واقع سنسور های این سیستم دائما اختلاف زوایا بین خودرو و میزان چرخش را حساب می کند و به کامپیوتر خودرو اطلاع می دهد و رایانه بهترین تصمیم را در زمینه کنترل ماشین می گیرد. طبق تحقیقات انجام شده با استفاده از سیستم ESP تاکنون ۳۰ درصد از تصادفات کاسته شده. علت روشن شدن چراغ ESP هم همین از کنترل خارج شدن خودرو می باشد.
مزیت ESP
قطعا کم شدن تصادفا بر اثر استفاده از ESP مهمترین مزیت این سیستم بوده است. هر کسی شاید مجبور باشد در هر شرایط آب و هوایی رانندگی کند. سیستم ESP کمک زیادی به کنترل خودرو می کند. همچنین با نگاهی به آمارها می بینیم که ۲۶ درصد تصادفات مربوط به خودروهای شاسی کوتاه و ۴۸ درصد خودروهای شاسی بلند کاهش یافته است.