روغن موتور خودرو را کی تعویض کنیم؟

روغن از زمان شروع کار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی و آب و سوخت خام قرار دارد. لدا روغن پایه آن شروع به آلوده شدن و از دست دادن کیفیت خود می‌نماید. از طرفی مواد افزودنی آن نیز رفته رفته مصرف می‌شوند. مثلا مواد افزودنی پاک کننده ظرفیت معینی برای جذب و معلق نگه داشتن ذرات دارد. جالب است بدانید به ازای مصرف یک لیتر بنرین، یک لیتر آب تولید می‌شود که مقداری از آن به صورت بخار از اگزوز خارج می‌شودو مقداری نیز به روغن اضافه می‌شود.

آیا سیاه شدن روغن نشاندهنده رمان مناسب برای تعویض روغن است؟

بسیاری تصور می‌کنند که سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن آن است. در صورتیکه عکس آن صادق است. یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشد باید آن را تعویض نمود.

در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است; یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور، دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه می‌دارد و طبعا سیاه می‌شود. اگر روغن موتور شما دیر سیاه شده باید نگران شد. بدین معنی که روغن قدرت جدب و معلق نگه داشتن دوده‌ها و مواد زائد را ندارد. واین دوده‌ها و الودگی‌ها روی قطعات موتور و لابلای ان‌ها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت –سائیدگی –رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.

عوامل موثر در مدت کارکرد تعویض روغن موتور:

۱-شرایط کار دستگاه و موتور
۲-کیفیت مکانیکی موتور به ویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتور‌ها و نیز وضیعت برق
۳-کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
۴-کیفیت فیلترهای هوا و روغن
۵-نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو
۶-مدت زمانی که روغن در کار‌تر می‌ماند

منظور از شرایط کار موتور و خودرو چیست؟

۱- سرعت خیلی زیادخودرو (تخته گاز رانندگی کردن)
۲- رانندگی با بار زیاد و در سر بالائی‌ها و یدک کشیدن‌ها
۳- زیاد در جا کارکردن موتور (مثل ترافیک سنگین)
۴- رانندگی در سرما ;قبل از اینکه موتور کمی گرم شده باشد
۵- به طور مستمر مسافتهای کوتاه را طی کردنوخودرو را خاموش و روشن کردن به ویژ در سرما
۶- رانندگی در هوائی که خیلی مرطوب و یا خیلی گرد و غبار داشته باشد

لذا در این شرایط توصیه می‌گردد که روغن موتور زود‌تر تعویض گردد. با توجه به تجربیات موجود رعایت این نکته برای طول عمر موتور توصیه می‌گردد

نوع و کیفیت سوخت چه نقشی در تعویض روغن دارد؟

سرب موجود در بنزین که برای به سوزی بهتر به بنزین اضافه می‌شد پس از ورود به روغن باعث اکسید شدن سریع‌تر روغن می‌گردید. در حال حاضر این ماده از بنزین موجود در کشور حذف گردیده است. بنزین با اکتان پایین نیز به دلیل عدم یک احتراق کامل باعث اضافه کردن دوده بیشتر به روغن می‌گردد. استفاده از بنزینهای سوپر نیز این مورد را تاحدودی کاهش می‌دهد.

ایا نوع روغن نقش مهمی در مدت زمان تعویض خواهد داشت؟

عموما با بالا رفتن مدل خودرو‌ها شرایط موتور نیز ار لحاظ سرعت و راندمان حجمی و در نتیجه فشار وارده و درجه حرارت ایجاد شده بالا‌تر می‌رود. سازندگان سعی نموده‌اند علاوه بر ساخت روغن‌های متناسب با مدل‌های جدید روغن هائی نیز بسازند که مدت زمان تعویض آن نیز بیشتر باشد. لذا معتبر‌ترین مرجع برای تعویض روغن، سازنده موتور است. سازندگان موتور معمولا موتور را برای حالت عادی (با شدت کار متوسط) ذکر می‌کنند. بدیهی است اگر شرایط کار موتور سخت‌تر شود باید زمان تعویض روغن را کاهش داد.

**این حروف مشخص کننده سطح کیفیت بر روی ظرف حاوی روغن درج شده است

توجه: اگر خودرو مدت قابل ملاحظه‌ای در یک طوفان خاک یا شن (مثل حرکت در نقاط کویری) کار کند وضعش از حالت عادی متفاوت است و روغن را باید در اولین فرصت تعویض کرد چون مقدار قابل ملاحظه‌ای خاک و ماسه وارد روغن شده و انرا به گرد سمباده معلق در روغن تبدیل نموده است که اگر تعویض نشود به سرعت سائیدگی و فرسودگی ایجاد خواهدشد.

نکته جالب و مهم دیگر اینکه در سالهای اخیر با وجود معرفی استانداردهای بسیار بالا برای کیفیت روغن موتور‌ها توصیه زمان تعویض توسط سازندگان خودرو‌ها برای این روغن‌ها افزایش نیافته است و حتی کاهش یافته است. مثلا اکثر خودروسازان یک روغن API SJ را برای حدود ۱۰۰۰۰ کیلومتر کارکرد توصیه می‌کنند در صورتی که با توجه به کیفیت بالای این روغن‌ها انتظار ۲۰۰۰۰ کیلومتر و بیشتر می‌رفت. علت این است که در موتورهای امروزی میزان روغن سوزی به دلیل مسائل زیست محیطی، بسیار محدود شده و لذا سر ریز روغن جدید روی روغنی که داخل موتور است کاهش یافته و روغن داخل موتور بدون انکه توسط سرریز روغن جدید تقویت شود باید بار شدید کار در موتور را تحمل کندکه مسلما میزان این تحمل محدود خواهد شد.